Zeist

[Opinie] Als je er loopt, denk je er soms niet eens zo over na. Dat het landgoed Amelisweerd eigenlijk op de kaart is gezet, niet door de momumentale status van het parkbos zelf, maar door een grote groep actievoerders die in de jaren tachtig de bomen inklom en zich vastketenden om daarmee te demonstreren tegen de aanleg van de snelweg A27. Het verzet van toen, de confrontaties tussen actievoerders en ME, en het latere nagalmen van het lawaai dat ook het politieke tumult teweegbracht. In het bos is het ook later nooit stil meer geworden, eerst toen de bomen uiteindelijk toch gekapt werden, daarna met de aanleg van de snelweg en nu, als je er wandelt met het constante, niet aflatende rumoer van het verkeer over de snelwegen: van het zuiden van een afstand de A12, van het westen dichtbij de A27.

Vanaf het theehuis bij Rhijnauwen kun je over verschillende lommerrijke paden en lanen de plek bereiken waar het ruim 20 jaar geleden gebeurd moest zijn. Die plek waar ineens het pad ophoudt, het verdergaat in een strook van zo'n 100 meter wilde begroeiing waar aan weerszijden nog bomen staan en daarachter dan de vanaf die afstand onzichtbare, maar des te meer hoorbare demarkatielijn van de snelweg A27. Was het politieke onwil, of was er eenvoudigweg geen geld voor een ondertunneling voor dat stuk snelweg? Wat het antwoord op die vraag ook is, feit is dat het collectieve bewustzijn voor behoud van natuur en leefomgeving in de jaren tachtig wel al aanwezig was, getuige de felheid waarmee toen tegen de aanleg werd actiegevoerd, maar niet sterk genoeg om de heersende politieke macht van gedachten te doen veranderen.

De felheid waarmee toen actie werd gevoerd tegen de aanleg van de A27 heeft in ieder geval de twee decennia daarna een blijvende indruk achtergelaten op de politieke elite, in die zin dat voor twintig jaar het landgoed Amelisweerd met rust zou worden gelaten. Tot december 2008, toen minister van Verkeer Camiel Eurlings nieuwe plannen presenteerde voor een nieuwe ontsluiting rond Utrecht, waaronder een snelweg door Leidsche Rijn en... als klap op de vuurpijl een nieuwe snelweg langs de oostrand van Amelisweerd.

Die snelweg zou het verkeer tussen Arnhem en Utrecht/Almere beter moeten 'afwikkelen'. De eerste signalen van opkomende protesten zijn veelbelovend. Want het protest komt ook uit de hoek van meerdere partijen uit de Tweede Kamer, waaronder de VVD en de PvdA. Juist van deze partijen heel opvallend, maar misschien ook niet als je bedenkt dat je ook tegen de komst van een snelweg kunt zijn als daardoor de plannen van een nieuwe golfbaan in gevaar komen.

Deze plannen van nog meer asfalt rond Utrecht hebben overigens ook hun goede kant. Op 4 januari bracht een (eerste) protestwandeling al honderden mensen op de been. Van inwoners van Utrecht, Bunnik of daarbuiten, van mensen die nu al duidelijk willen maken dat er niet nog een keer een ingreep in het beschermde gebied van en rond Amelisweerd mag plaatsvinden. Want de aanleg van een nieuwe snelweg zal het effect hebben van een dolk die in een long wordt gestoken. Deze nu nog groene long rond Utrecht zal ophouden met ademen als het mes van een nieuwe snelweg door het groene landschap van Amelisweerd gaat snijden.

David Tompot